Νερόμυλος απο την εφημερίδα ,,ΤΟ ΣΜΟΚΟΒΟ'’
Για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νέοι Της Πάτρας Τεφτίκη
Είπα να ρωτήσω ένα παλιό μυλωνά που έπινε καφέ πρωϊ – πρωϊ στο καφενείο, τον Στέφανο Ζυγούρη 70 χρονών, πρώην μυλωνά στον Παλιόμυλο. Ξεκινώντας την κουβέντα μας προσπάθησε να μου δώσει μια οπτική εικόνα του νερόμυλου, περιγράφοντας τα μέρη από τα οποία αποτελούνταν: Μια φτερωτή, δυο πέτρες στρόγγυλες, ένα κορίκι (δεξαμενή) και μια ξύλινη καρούτα με δόγες δέντρινες και στε- φάνια λαμαρίνας. Άλεθε σιτάρι, καλαμπόκι, κριθάρι, βρώμη και γενικά όλα τα δημητρια- κά. Φτάσαμε στον τρόπο με τον οποίο γινό- ταν η κίνηση και επιτυγχάνονταν ο στόχος δηλαδή ο καρπός να γίνει με τη δύναμη του νερού, αλεύρι. Το νερό λοιπόν είπε ο μπάρμπα Στέφος έπεφτε στην καρούτα και από εκεί στην φτερωτή. Η φτερωτή στηριζόταν πάνω στο σφούγγι. Η κίνηση μετεδίδονταν στην πάνω πέτρα και με το κούνημα άρχιζε ο καρπός λίγο-λίγο να πέφτει μέσα στις πέτρες που γύριζαν και να γίνεται αλεύρι. Κά- τω από τις πέτρες
τοποθετούσαν ένα σακί για να πέφτει μέσα το άλεσμα. Γνωρίζω πως μια τέτοια περιγραφή, ιδιαίτερα για όσους δεν έχουν δει νερόμυλο, δεν βοηθάει πολύ να την οπτικοποιήσουν. Παρ΄όλα αυτά ο μπάρμπα Στέφος εξηγούσε και όλοι όσοι τον άκουγαν καταλάβαιναν τι έλεγε και συμφωνούσαν μαζί του. Στην κουβέντα μας διέκρινα πολλές φορές μια νοσταλγία, αλλά και μια αγανάκτηση και πικρία. Μου είπε πως το επάγγελμα του μυλωνά ήταν δύσκολο και κουραστικό τόσο από το βάρος της μεριάς (σακί που το έβαζε στη μια μεριά κατά το φόρτωμα του ζώου) όσο και από την κατασκευή της δέσης. Γιατί στην κακοκαιρία κατέβαζε το ποτάμι και τη δέση την έπαιρνε το νερό. Η δέση δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα μικρό χειροποίητο φράγμα που γινόταν από πέτρες, ξύλα, κλαδιά και χώματα, που γύριζε το νερό του ποταμού σ’ ένα αυλάκι για να φτάσει μέχρι το μύλο. Συχνά αυτή καταστρέφονταν και έπρεπε να φτιάξει και- νούργια. Χαμογελώντας μου είπε πως υπάρχει και μια παροιμία που λέει «όλοι κλαίνε με τον πόνο τους κι’ ο μυλωνάς με τη δέση» ή «όλοι κλαίνε με τον πόνο τους κι’ ο μυλωνάς με το ξάϊ» Το ξάϊ ήταν ο τρόπος πληρωμής εκείνων των χρόνων. Επειδή η πληρωμή γινόταν με είδος, το μεροκάματο του μυλωνά ήταν να κρατήσει στις εκατό οκάδες πέντε οκάδες γι’ αυτόν, το γνωστό «δικαίωμα». Όσο αφορά τη συντήρηση του νερόμυλου, αυτή γινόταν από τον ίδιο το μυλωνά, ο οποίος με τα λεγόμενα πετροκό- πια χάραζε τις δυο πέτρες για να γίνουν πιο αιχμηρές και να κόβουν καλύτερα τον καρπό. Στην περιοχή μας είχαμε τους εξής νε- ρόμυλους: το μύλο του Κώτσιου Κωστή, του Σιούλα Βούλγαρ, το μύλο του Καζή, τουΖυγούρη, τα λεγόμενα πέντε μύλια στη Δρανίτσα και δυο νερόμυλους στην Ανάβρα. Η μεταφορά των δημητριακών στο μύλο γινόταν με άλογα, μουλάρια ή και με γαϊδούρια. Κα- μιά φορά, όταν δεν υπήρχε ζώο, ο ίδιος ο νοικοκύρης ζαλιγκώνονταν ένα σακί βάρους περίπου 20 οκάδων και πήγαινε στο μύλο. Κατά τη διάρκεια της κουβέντας συμμε- τείχε και ο Σεραφείμ Κουτσομπλιάς, δίνοντας πολλές πληροφορίες. Το τελευταίο όμως με την μεταφορά των σακιών τον έκα- ναν να θυμηθεί και να μας πει μια πολύ αστεία ιστορία. «Ζούσε στην Κουνιάρα ο Νίκος Κουτσομπλιάς με τον γαμπρό του Ηλία Σκονδρογιάννη. Ο Νίκος πήρε το σακί για να πάει στην Ανάβρα που ήταν πιο κοντά να αλέσει. Αφού, τελείωσε γύρισε σπίτι και ανάπιασε προζύμι, το είδε το πρωϊ ο Λίας και λέει: Γέρο τόφαγαν το προζύμι τα ποντίκια και ο γέρος απάντησε: Τι θες να σου κά- νω λοιπόν; έγινα γάϊδαρος και πήγα το άλεσμα στο μύλο να γένω και γάτος να κυνηγήσω τα ποντίκια».
τοποθετούσαν ένα σακί για να πέφτει μέσα το άλεσμα. Γνωρίζω πως μια τέτοια περιγραφή, ιδιαίτερα για όσους δεν έχουν δει νερόμυλο, δεν βοηθάει πολύ να την οπτικοποιήσουν. Παρ΄όλα αυτά ο μπάρμπα Στέφος εξηγούσε και όλοι όσοι τον άκουγαν καταλάβαιναν τι έλεγε και συμφωνούσαν μαζί του. Στην κουβέντα μας διέκρινα πολλές φορές μια νοσταλγία, αλλά και μια αγανάκτηση και πικρία. Μου είπε πως το επάγγελμα του μυλωνά ήταν δύσκολο και κουραστικό τόσο από το βάρος της μεριάς (σακί που το έβαζε στη μια μεριά κατά το φόρτωμα του ζώου) όσο και από την κατασκευή της δέσης. Γιατί στην κακοκαιρία κατέβαζε το ποτάμι και τη δέση την έπαιρνε το νερό. Η δέση δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα μικρό χειροποίητο φράγμα που γινόταν από πέτρες, ξύλα, κλαδιά και χώματα, που γύριζε το νερό του ποταμού σ’ ένα αυλάκι για να φτάσει μέχρι το μύλο. Συχνά αυτή καταστρέφονταν και έπρεπε να φτιάξει και- νούργια. Χαμογελώντας μου είπε πως υπάρχει και μια παροιμία που λέει «όλοι κλαίνε με τον πόνο τους κι’ ο μυλωνάς με τη δέση» ή «όλοι κλαίνε με τον πόνο τους κι’ ο μυλωνάς με το ξάϊ» Το ξάϊ ήταν ο τρόπος πληρωμής εκείνων των χρόνων. Επειδή η πληρωμή γινόταν με είδος, το μεροκάματο του μυλωνά ήταν να κρατήσει στις εκατό οκάδες πέντε οκάδες γι’ αυτόν, το γνωστό «δικαίωμα». Όσο αφορά τη συντήρηση του νερόμυλου, αυτή γινόταν από τον ίδιο το μυλωνά, ο οποίος με τα λεγόμενα πετροκό- πια χάραζε τις δυο πέτρες για να γίνουν πιο αιχμηρές και να κόβουν καλύτερα τον καρπό. Στην περιοχή μας είχαμε τους εξής νε- ρόμυλους: το μύλο του Κώτσιου Κωστή, του Σιούλα Βούλγαρ, το μύλο του Καζή, τουΖυγούρη, τα λεγόμενα πέντε μύλια στη Δρανίτσα και δυο νερόμυλους στην Ανάβρα. Η μεταφορά των δημητριακών στο μύλο γινόταν με άλογα, μουλάρια ή και με γαϊδούρια. Κα- μιά φορά, όταν δεν υπήρχε ζώο, ο ίδιος ο νοικοκύρης ζαλιγκώνονταν ένα σακί βάρους περίπου 20 οκάδων και πήγαινε στο μύλο. Κατά τη διάρκεια της κουβέντας συμμε- τείχε και ο Σεραφείμ Κουτσομπλιάς, δίνοντας πολλές πληροφορίες. Το τελευταίο όμως με την μεταφορά των σακιών τον έκα- ναν να θυμηθεί και να μας πει μια πολύ αστεία ιστορία. «Ζούσε στην Κουνιάρα ο Νίκος Κουτσομπλιάς με τον γαμπρό του Ηλία Σκονδρογιάννη. Ο Νίκος πήρε το σακί για να πάει στην Ανάβρα που ήταν πιο κοντά να αλέσει. Αφού, τελείωσε γύρισε σπίτι και ανάπιασε προζύμι, το είδε το πρωϊ ο Λίας και λέει: Γέρο τόφαγαν το προζύμι τα ποντίκια και ο γέρος απάντησε: Τι θες να σου κά- νω λοιπόν; έγινα γάϊδαρος και πήγα το άλεσμα στο μύλο να γένω και γάτος να κυνηγήσω τα ποντίκια».
Αφήγηση: Στέφανος Ζυγούρης Σεραφείμ Κουτσομπλιάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αριθμός απόφασης: 25552/2010 Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης
ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Προσβολή προσωπικότητας μέσω του διαδικτύου σε ιστολόγιο (blog). Ανάρτηση υβριστικών και αναληθών σχολίων κατά της προσωπικότητας κάποιου προσώπου σε ιστολόγιο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις περί αδικοπραξιών και προσβολής της προσωπικότητας του ΑΚ και όχι οι διατάξεις περί ευθύνης του τύπου.