ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Δ.ΤΕΡΤΙΠΗ ΣΤΟΝ 4ο ΑΓΩΝΑ ΔΡΟΜΟΥ ΔΟΛΟΠΩΝ

Γιάννης Κ. Γιαννόπουλος
ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ 

Κύριε Ταλιαδούρο υφυπουργέ παιδείας, Κύριε Δήμαρχε Μενελαΐδας Κύριοι δημοτικοί σύμβουλοι, Κύριες και κύριοι, Αθλητές και Αθλήτριες του σημερινού αγώνα δρόμου, όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος διοργανώνεται ο αγώνας δρόμου από τον Κέδρο στα Λουτρά Σμοκόβου. Η οργανωτική επιτροπή θέλοντας να τιμήσει ένα σπουδαίο στρατιωτικό και πολιτικό άνδρα, ονομάζει το φετινό αγώνα δρόμου, ως Αγώνα δρόμου του Τερτίπη Δημητρίου, και βάζει την προτομή του στα μετάλλια των αθλητών. Ο Τερτίπης Δημήτριος γεννήθηκε στη Στυλίδα Φθιώτιδας, το 1847 και κατετάγη ως υπαξιωματικός στον Ελληνικό στρατό.
Με την Θεσσαλική επανάσταση το 1878 έχει το βαθμό του επιλοχία και την περίοδο αυτή έχει δείξει τις στρατιωτικές και πολιτικές του ικανότητες. Η επανάσταση για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, ξεκίνησε στις 21 Ιανουαρίου το 1878 με εντολή της τότε κυβέρνησης Κουμουνδούρου. Ο ελληνικός στρατός που εδρεύει στη Λαμία, εισβάλει στη Θεσσαλία, στην επαρχία Δομοκού, μετά από έξι ημέρες εκκαθαρίστηκαν επιχειρήσεων έφθασε στο φρούριο Δομοκού, που όλα ήταν έτοιμα για την κατάληψή του. Στις 26 Ιανουαρίου ο στρατός διατάσσεται να επιστρέψει στο στρατώνα της Λαμίας, κατόπιν δεύτερης εντολής της κυβέρνησης. Κεραυνός εν εθροία έπεσε στους στρατιώτες που δεν επιθυμούσαν την επιστροφή. Στο δρόμο προς την επιστροφή υπαξιωματικοί και στρατιώτες απευθυνόμενοι στον επιλοχία Τερτίπη του λέγουν. Δεν είναι αίσχος κ. επιλοχία, να τους κακοποιώσιν ούτως απανθρώπως αντί να τους συνδράμωσι και παρηγορώσι; Τι να κάμωμεν απήντησε ο επιλοχίας, αφού είναι ανώτεροι; Οφειλόμεν να τους υπακούσωμεν. Στη διαδρομή που ελέγοντο αυτά 170 υπαξιωματικοί και στρατιώτες εξήλθον της γραμμής, μεταξύ αυτών και ο Τερτίπης που δεν επέστρεψαν στο στρατώνα της Λαμίας. Στις 28 Ιανουαρίου ο Τερτίπης στέλνει επιστολή προς τον υποστράτηγο Σκαρλάτον Σούτσον και του γράφει το εξής; Θα μείνωμε ίνα κατά δύναμιν προστατεύσομεν αυτούς κατά των εξαγριωθεισών μουσουλμανικών ορδών μέχρις ου εν Ευρωπαϊκώ Συνεδρίω διατεθήσεται η τύχη των δούλων αδελφών, θέλομεν ευπειθώς εις τα ημητέρας αρχάς πρόθυμοι να υποστώμεν οιανδήποτε επιβληθησομένην ποινήν. Ο επιλοχίας Γεώργιος Λάϊος μαθαίνοντας ότι ο φίλος του Τερτίπης δεν επέστρεψε αλλά λιποτάκτησε, παίρνει τη νύκτα το λόχο του αποτελούμενος από 150 άνδρες για να συναντήσει τον Τερτίπη. Από αυτούς τον ακολούθησαν οι 96 και οι άλλοι γύρισαν πίσω στο στρατώνα. Στη διαδρομή συνάντησε τον Τερτίπη και πήραν το δρόμο για την επαρχία Αγράφων, όπου συνάντησαν το Λοχαγό του πυροβολικού Κων/νο Ισχόμαχο που είχε το αρχηγείο του στο Σμόκοβο (Λουτροπηγή) όπου εκεί ενσωματώθηκαν στη δύναμή του. Τερτίπης και Λάϊος δυο επιλοχίες ήταν το δεξί χέρι, του αργηγού και η ψυχή των επαναστατών, που στις αιματηρές μάχες Σέκλιζας και Ματαράγκας κρίθηκε ο αγώνας της επανάστασης. Και οι δύο ήταν από τους διακριθέντες στη μάχη της Ματαράγκας, όπου ο Λάϊος σκοτώθηκε και ο Τερτίπης βγήκε ζωντανός από τη μάχη. Η νικηφόρα μάχη της Ματαράγκας στις 21 Μαρτίου, των 800 επαναστατών, έναντι των 4500 πεζών 600 ιππέων Τούρκων στρατιωτών, υποστηριζωμένων από 4 Τηλεβόλων, έγινε γνωστή ανά το πανελλήνιο, καθώς και το όνομα του Τερτίπη. Η Θεσσαλία και ιδιαίτερα οι κάτοικοι της τότε Καρδιτιώτικης επαρχίας αναγνώρισαν τον Τερτίπη σαν το θρύλο και ήρωα της μάχης αυτής. Ο υποστράτηγος και βουλευτής Π. Κωρωναίος που επισκέφθηκε το πεδίο της μάχης, στις 3 Νοεμβρίου από το βήμα της βουλής είπε τα εξής: Οδήγησαν την μάχη οι καλύτεροι στρατηγοί. Το βεβαιότερον είναι ότι επολέμησαν οι καλλύτεροι συντετραγμένοι και μάλλον ευπειθείς οπλίται χάρις τω μικρώ εκείνω πύρηνι των υπό τους Τερτίπην και Λάϊον εν οις επαίνου και τιμής αξίας οι πλείστοι των λοχιών και στρατιωτών, ως και των λοιπών εθελοντών. Η τότε Ελληνική κυβέρνηση είχε κηρύξει ως λιποτάκτες όλους αυτούς που δεν πειθάρχησαν στην εντολής της επιστροφής. Ας έρθουμε όμως στις μάχες της περιοχής μας και κατόπιν για τον πολιτικό Τερτίπη. Στις 19 Ιανουαρίου πριν ακόμα αρχίσουν η εχθροπραξίες της επανάστασης, οι κάτοικοι του Σμοκόβου εκδίωξαν την Τουρκική φρουρά από το χωριό τους. Αυτή ήταν μία ριψοκίνδυνη απόφαση, αλλά είναι προς τιμήν τους. Στις 21 Ιανουαρίου την πρώτη ημέρα της επανάστασης πολιορκείται η φρουρά της Ρεντίνας και μετά από τρεις ημέρες παραδίνεται αμαχητί. Στις 31 Ιανουαρίου στο Χαλαμπρέζι (Κέδρος) βρίσκονται 300 επαναστάτες εντός του Χωριού, και στις 4 η ώρα το απόγευμα στρατοπευδεύουν στο νερόμυλο Χαλαμπρεζίου 400 πεζοί και 200 ιππείς Τούρκοι στρατιώτες. Οι επαναστάτες μαθαίνοντας τον ερχομό των Τούρκων, 25 άνδρες με τον Ζουλούμη και Βελούλα περνούν τον πλημυρισμένο ποταμό ονόχωνο, και από την οχυρά θέση σκάλα κάνουν τον εύστοχο καταιγισμό πυρός στους Τούρκους. Οι Τούρκοι βρέθηκαν σε δύσκολο θέση και κινήθηκαν δυτικά του νερόμυλου για να καταλάβουν το λόφο που είναι εκεί κοντά, ο οποίος χωρίζεται από το ποτάμι, το ίδιο έπραξαν και οι επαναστάτες να καταλάβουν το λόφο. Πρώτος ανεβαίνει στο λόφο ο Τούρκος σημαιοφόρος και την ίδια στιγμή φθάνουν οι επαναστάτες. Πρώτος ο Η. Γιαταγάνας ακολουθούν Α. Σπανός και Ι. Καρπενησιώτης, οι οποίοι σκοτώνουν τον Τούρκο σημαιοφόρο και ο Η. Γαιταγάνας παίρνει την Τούρκικη σημαία. Ακολούθησε σκληρή μάχη για το ποιος θα κερδίσει το λόφο για να έχει τον έλεγχο της περιοχής. Η μάχη διήρκησε 3 ώρες γύρω από το λόφο. Σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν 26 Τούρκοι στρατιώτες και από τους επαναστάτες ένας νεκρός που το όνομά του δεν σώζετε και δύο τραυματίες. Το πεδίο που έγινε η μάχη Χαλαμπρεζίου είναι ο Χώρος που έγινε η εκκίνηση των αθλητών, του σημερινού αγώνα δρόμου. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 ο Τερτίπης εγκατέλειψε το στρατό και κατέβηκε στην πολιτική ως υποψήφιος στο νομό Τρικάλων και στην επαρχία Καρδίτσας. Από τις δέκα εκλογικές αναμετρήσεις από το 1881 έως το 1906 κέρδισε τις εννέα και χάνει μόνο μία. Στις πρώτες εκλογές που γίνονται στις 2-12-1881 εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής. Στις 7-4-1885 επανεκλέγεται και στις 4-1-1887 χάνει τις εκλογές. Στις επόμενες επτά αναμετρήσεις εκλέγεται συνεχώς βουλευτής 14-10-1890, 3-5-1892, 16-4-1895, 7-2-1899, 17-11-1902, 20-2-1905 και 26-3-1906. Ο Τερτίπης είναι ο μοναδικός πολιτικός εκείνης της εποχής που επισκέφθηκε τα Λουτρά Σμοκόβου και ενδιαφέρθηκε για την αξιοποίησή τους. Με τα λίγα λόγια που σας περιέγραψα αυτός είναι ο στρατιωτικός και πολιτικός Τερτίπης Δημήτριος, ο οποίος απεβίωσε το 1926. Απόγονοι και συγγενείς του Τερτίπη είναι: Τερτίπης Γεώργιος βουλευτής Καρδίτσας 26-3-1906, Τερτίπης Κων/νος βουλευτής Καρδίτσας εκλέχθηκε τρείς φορές 31-5-1915, 1-11-1920, 6-12-1925, Ταλιαδούρος Σπυρίδων εκλέχθηκε έξι φορές βουλευτής Ταλιαδούρος Αθανάσιος εκλέχθηκε δεκατρείς φορές βουλευτής Ταλιαδούρος Σπυρίδων βουλευτής και υφυπουργός παιδείας σήμερα. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε. Λουτρά Σμοκόβου 4 Ιουλίου 2009
 Γιάννης Κ. Γιαννόπουλος
ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ